helozia ndër vëllezër dhe motra është një fenomen i lashtë, që ka filluar që me djemtë e Ademit, Habeel dhe Qabeel, dhe ne e dimë mënyrën e keqe se si përfundoi kjo situatë. Allahu flet në detaje për këtë çështje të zakonshme në Suren Jusuf (Kapitulli 12 i Kur’anit).
Si nënë, kam kuptuar që, nëse nuk merret parasysh, kjo xhelozi mund të shkaktojë dëme të mëdha te fëmijët, si individë dhe si vëllezër dhe motra, pasi ata janë familje dhe Allahu ka vënë theks të madh në ruajtjen e lidhjeve të farefisnisë.
Çfarë është Xhelozia Ndër Vëllezër dhe Motra?
Xhelozia ndër vëllezër dhe motra mund të përcaktohet si konkurrenca (dhe ndonjëherë edhe armiqësi) mes vëllezërve dhe motrave për vëmendjen, dashurinë dhe miratimin e prindërve të tyre. Ky fenomen është shumë i zakonshëm dhe si prindër, jemi inkurajuar të kërkojmë zgjidhje në Kur’an për këtë problem, duke u mbështetur në përvojat e Jusufit dhe Jakubit si udhëzues.
Shkaqet e Xhelozisë Ndër Vëllezër dhe Motra
Shkaqe të Prapambetura: Xhelozia mund të lindë pasi çdo fëmijë përpiqet të përcaktojë identitetin e tij si individ. Ata mund të kenë konflikte për shkak të dallimeve në moshë, gjini, ose sepse ndihen se po marrin vëmendje të pabarabartë nga prindërit. Ndonjëherë, pritshmëria për sjellje të mira nga vëllai ose motra më e madhe mund të shkaktojë rivalitet.
Shkaqe Situative: Renditja e lindjes, mosha dhe gjinia mund të shkaktojnë gjithashtu xhelozi. Stresi në jetën e prindërve dhe fëmijëve mund të çojë në konflikte midis tyre. Shpesh, lindja e një fëmije të ri shkakton këtë ndjenjë, ku fëmija më i madh mund të ndiejë se është lënë mënjanë pasi fëmija i ri merr më shumë vëmendje dhe kujdes.
Shkaqe Psikologjike: Fëmijët mund të luftojnë më shumë në familjet ku nuk ka kuptim të trajtimit të konflikteve pa u zgjidhur përmes grindjeve. Ata mund të shohin prindërit që luftojnë dhe janë agresivë në shtëpi, gjatë udhëtimeve ose gjatë blerjeve. Kështu, për një fëmijë të paedukuar, komunikimi duket si një humbje kohe për të zgjidhur problemet.
Këshilla për Të Trajtur Xhelozinë Ndër Vëllezër dhe Motra
Vetëkontroll dhe Ndryshim: Nisi me një kontroll të vetes. A e zgjidhim ne, si të rritur, konfliktet tona, qofshin ato të vogla apo të mëdha, përmes grindjeve? A shfaqim ne durim apo padurim kur disiplinuam fëmijët? Këto janë pyetje të rëndësishme për t’u bërë, pasi fëmijët e modelojnë sjelljen e prindërve. Hapi i parë për të zgjidhur këtë çështje është të bëjmë dua te Allahu për më shumë durim dhe të fillojmë të ndryshojmë veten.
Një ngjarje shembullore për të gjithë ne është durimi dhe vetëpërmbajtja e jashtëzakonshme që Jakubi tregoi kur bijtë e tij u kthyen me një këpucë të njollosur me gjak të rremë, duke thënë se Jusufi ishte vrarë.
Ndalo krahasimin ose kategorizimin e fëmijëve: Ndalo krahasimin e një fëmije si model roli. Përdorimi i një fëmije si shembull mund të dëmtojë marrëdhëniet mes tyre. Çdo fëmijë është individ i veçantë. Për shembull, vajza ime 6-vjeçare, e cila është e majtë, është e ngathët kur përdor dorën e djathtë për të ngrënë, ndërsa djali im, 3 vjeç, është shumë i pastër!
Jakubi asnjëherë nuk krahasoi fëmijët e tij me njëri-tjetrin. Edhe pse ai e dinte se Jusufi ishte i zgjedhuri për të vazhduar trashëgiminë e pejgamberllëkut, ai nuk e bëri këtë një çështje konkurrencë mes fëmijëve.
Shmang favorizimin: Ndonjëherë ne jemi më të preferuar ndaj fëmijës që është më i bukur, më i bindur ose më i suksesshëm në shkollë. Megjithatë, kjo është diçka që nuk është e pëlqyer në fenë tonë, siç na tregon hadithi i mëposhtëm:
Nu’man b. Bashir raportoi: “Baba im më dhuroi disa nga pasuritë e tij. Nëna ime Amra bint Rawaha tha: ‘Unë nuk do të jem e kënaqur (me këtë veprim) derisa ta bësh Dërguarin e Allahut dëshmitar për këtë.’ Babai im shkoi tek Pejgamberi (sal-lallahu alejhi ve sel-lem) për ta bërë atë dëshmitar të dhuratës që më bëri. Pejgamberi i tha: “A ke bërë të njëjtën gjë me çdo djalin tënd?” Ai tha: “Jo.” Atëherë ai tha: “Kije frikë Allahun dhe jepni barazi mes fëmijëve tuaj.” Babai im u kthye dhe mori prapa dhuratën.” [Sahih Muslim]
Fëmijët janë shumë të ndjeshëm ndaj favorizimit, siç e kuptojmë nga shembulli i vëllezërve të Jusufit. Edhe pse Jakubi ishte një Pejgamber i Allahut dhe ishte një prind ideal, prirja natyrale për t’u afruar më shumë me fëmijën më të bindur, megjithatë, u perceptua nga fëmijët e tjerë.
Jepni fëmijëve mjete për të ndërtuar marrëdhënie me vëllezërit dhe motrat: Mësoni fëmijët tuaj mënyra pozitive për të tërhequr vëmendjen e njëri-tjetrit dhe të prindërve, si për shembull:
- Inkurajoni punën në grup: Bashkojini ata në një grup. Pastaj, shpërblejeni grupin për pastrimin e dhomës, ndihmën në larjen e rrobave etj. Shpërblejeni ata me diçka që të dyve u pëlqen.
- Planifikoni aktivitete argëtuese që ata të dy i shijojnë.
- Lërini ata të zgjidhin konfliktet e tyre; mos ndërhyni përveçse në rastin më ekstrem!
- Vlerësoni veprimet e mirësisë dhe kujdesit ndaj njëri-tjetrit dhe bëni që ata të vlerësojnë njëri-tjetrin.
Kohë individuale: Planifikoni udhëtime speciale për në bibliotekë, për blerje ushqimesh, ose thjesht për të marrë disa muffin nga dyqani i lagjes ose për të shijuar një shëtitje në një mbrëmje të bukur. Kur njëri prej tyre është në shkollë ose angazhuar në aktivitete të tjera, bëni aktivitete me tjetrin.
Rregulla universale në shtëpi: Nëse askujt nuk i lejohet të hajë para televizorit, atëherë mos i bëni ato rregulla shkelje duke e lejuar fëmijën më të vogël të hajë para televizorit (një zakon i keq gjithsesi)!
Mbani fëmijët të lodhur ose të uritur larg njëri-tjetrit: Kështu mund të shmangni lehtësisht situatat që çojnë në grindje.
Bëni ndëshkimet private: Nëse ndonjë fëmijë duhet të disiplinohet për ndonjë arsye, përfshirë agresivitetin ndaj vëllezërve ose motrave, mos e ndëshkoni atë përpara të gjithëve, sidomos jo përpara të tjerëve.
Parandaloni problemet përpara se të lindin:
- Lindja e një fëmije të ri: Përgatitini fëmijët më të mëdhenj për ardhjen e një motre ose vëllai të ri. Angazhoni ata në përgatitjet për fëmijën. Mund të lexoni histori në mbrëmje për vëllezërit dhe motrat. Kur fëmija i ri të vijë, kujdesuni që të kaloni më shumë kohë me fëmijën më të madh sesa me të voglin.
- Vëllai më i madh agresiv: Nëse fëmija më i madh është verbal ose fizikisht agresiv ndaj fëmijës më të vogël, është e rëndësishme që të adresoni ndjenjat e tij/saj. Flisni për këtë. Ndihmoni fëmijën më të madh të bëjë një listë të ndjenjave negative dhe mundësitë e shkaktarëve të këtyre ndjenjave.
A Jeni Ju Ai Që Ka Çështje Me Xhelozinë Ndër Vëllezër dhe Motra?
Nëse jeni një fëmijë që ndjeni xhelozi ose ndiheni më pak të dashur nga prindërit, atëherë historia e Jusufit na tregon këshillën më të mirë. Përkushtimi dhe mirësia e Jusufit ndaj babait të tij, Jakubit, dhe falja që ai u dha vëllezërve të tij pas gjithë çfarë i kishin bërë, na tregon se si duhet të veprojmë me durim dhe falje. Nëse është vëllai ose motra që është e keqe ndaj jush, përsëri Jusufi na tregon se duhet të jemi të duruar dhe falës. Reflektoni mbi këtë varg të bukur: “Ai tha: ‘Nuk do të ketë faj ndaj jush sot. Allahu do t’ju falë; dhe Ai është më i Mëshirshmi i mëshiruesve.’” [Kur’an, Kaptina 12, Vargu 92].
Për të Menduar
Xhelozia ndër vëllezër dhe motra, kur trajtohet siç duhet, mund të mësojë një fëmijë të kontrollojë ndjenjat e tij të xhelozisë dhe të jetë i kënaqur me atë që ka. Për prindërit, kjo është gjithashtu një mundësi për të krijuar lidhje emocionale me fëmijët e tyre dhe për t’u mësuar atyre mësime të rëndësishme të jetës.
Në fund, do të doja të përmbyllja duke thënë që çdo gjë e krijuar nga Allahu ka një aspekt të mirë dhe një të keq. Duhet besim, mbështetje te Allahu dhe përpjekje të vazhdueshme për ta kthyer të keqen në diçka të mirë.
