Nga Altaf Husaini – Punonjës Shoqëror — SHBA
Nuk mund t’i shpëtoni. Diskutimi rreth zakoneve është gjithandej: Nëna dhe Ati vazhdimisht po të thonë të lëshosh zakonet e këqija; mësuesit po të nxisin të zhvillosh zakone të mira; shokët të presionojnë që të pranosh zakonet e tyre; dhe televizioni e media po të influencojnë të eksplorosh zakone të reja dhe që supozohet të jenë të “fancy”. “Nuk do të jesh kurrë i suksesshëm,” dëgjohet vazhdimisht, “nëse nuk i lësh zakonet e këqija dhe nuk zhvillon zakone të mira.” Në fund, gjithçka varet prej teje. Ti duhet të vendosësh se cilat zakone do të kesh. A e ke menduar ndonjëherë këtë çështje?
Nëse je gjallë dhe po merr frymë, duhet të jesh vazhdimisht në një betejë të brendshme për të zhvilluar zakone që të afrojnë me Allahun, më të Lartin. Suksesi në këtë botë lidhet drejtpërdrejt me forcën e lidhjes tënde me Allahun. Sa më larg të jesh nga Allahu dhe mësimet e Profetit Muhamed (paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të), aq më pak është e mundur të arrish sukses në këtë botë dhe, sigurisht, edhe më pak në botën tjetër. A nuk është koha të reflektojmë mbi mësimet islame për të zbuluar zakonet e domosdoshme të të rinjve myslimanë shumë të suksesshëm?
Ja të paktën shtatë zakone të domosdoshme për të rinjtë myslimanë shumë të suksesshëm, nxjerrë tërësisht nga Kur’ani dhe mësimet e Profetit Muhamed (paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të).
Qëndro i Vërtetë
Të jesh i vërtetë nuk është gjithmonë e lehtë, veçanërisht kur bëjmë gabime. Ne shqetësohemi nëse duhet të tregojmë saktësisht çfarë ndodhi. Djersitemi, kemi frikë, ndihemi nervozë dhe të shqetësuar. Shpesh kemi frikë se nëse tregojmë të vërtetën për atë që kemi bërë ose thënë, do të kemi probleme me prindërit apo shokët. Por harrojmë që, pavarësisht nëse tregojmë të vërtetën apo jo, Allahu më i Larti di saktësisht çfarë ka ndodhur, madje edhe ato gjëra që nuk janë manifestuar apo dukur për njerëzit përreth nesh. Pavarësisht se sa e vështirë duket të thuash të vërtetën, të gjithë njohim ndjenjën e lehtësimit që ndiejmë kur e bëjmë këtë, edhe nëse pasoja e të thënit të së vërtetës është ndëshkimi.
Duke paraqitur të thënit e së vërtetës dhe fatin e të vërtetëve në terma fitimi dhe humbjeje, Allahu më i Larti na thotë në Kur’an:
“[Kjo është një ditë në të cilën të vërtetët do të përfitojnë nga e vërteta e tyre: atyre janë xhennete, me lumenj që rrjedhin poshtë tyre — Shtëpia e tyre e përjetshme; Allahu është i kënaqur me ta, dhe ata janë të kënaqur me Allahun. Kjo është shpëtimi i madh (plotësimi i të gjitha dëshirave).]” (El-Maidah 5:119)
Ka shumë përfitime nga të qenit i vërtetë në vend që të kërkosh të shpëtosh nga ndëshkimi ose fajësimi duke mos qenë i sinqertë. Mos të qenit i vërtetë na çon në një rrugë të rrezikshme, duke garantuar që me një gënjeshtër, do të duhet të thuash edhe më shumë gënjeshtra. Të qenit i vërtetë nuk është opsion për myslimanët, por detyrë, sepse qëllimi ynë duke qenë të sinqertë është Parajsa. I dashuri i Allahut, Profeti Muhamed (paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të), tha, siç transmetohet nga Abdullah (qoftë Allahu i kënaqur me të):
“E vërteta çon në drejtësi, dhe drejtësia çon në Parajsë. Njeriu vazhdon të thotë të vërtetën deri sa bëhet njeri i vërtetë. Gënjeshtra çon në fujur (shkelje dhe keqbërje), dhe fujuri çon në zjarrin e Xhehennemit, dhe njeriu mund të vazhdojë të gënjejë deri sa të shkruhet para Allahut si gënjeshtar.” (Sahih Bukhari, Libri #73, Hadithi #116)
Suksesi i përfundimtar arrihet duke jetuar gjithë jetën, vitet e rinisë, të maturisë dhe të pleqërisë, duke qenë të sinqertë.
Qëndro Besueshëm
Kënd i beson? Sigurisht, Allahut. Ai është më i besueshmi prej të gjithë. Por në mesin e njerëzve, kënd i beson? Kush mund të të mbajë fjalën gjithmonë? A të besojnë njerëzit ty? A konsiderohesh besueshëm? Ecja përpara në jetë dhe arritja e suksesit të plotë kërkon që njerëzit të të konsiderojnë besueshëm dhe të përgjegjshëm. Të qenit besueshëm nuk duhet të jetë një aktivitet i rastësishëm, por zakon, në mënyrë që të mbështeten tek ti në çdo rast, i madh apo i vogël, i përshtatshëm apo i vështirë.
Në gjuhën e përditshme, shpesh dëgjojmë “kam shpinën tënde”, që në kuptimin më të drejtpërdrejtë do të thotë se njerëzit nuk mund të shohin çfarë është prapa tyre, ndaj duhet të mbështeten tek shokët që t’i mbulojnë ato anë, në rast se ndodh ndonjë kërcënim nga prapa. Imagjino sikur një shok tënd po ngjitet në një pemë dhe po shkon drejt një dege shumë të hollë për të marrë një fluturake që ka ngecur atje. Ai të pyet nëse “ke shpinën e tij.” Në këtë rast, ai të beson plotësisht që do ta mbash nëse dega thyhet. Nuk ka vend për shaka apo shpërqendrim: shoku yt po të beson jetën.
Kur themi se Allahu është më i besueshmi, pranojmë faktin që Allahu më i Larti nuk do të na tradhtojë kurrë, nuk do të na lërë kurrë. Ai, më i Larti, thotë për dikë që pranon Islamin me dëshirë:
“[Nuk ka asnjë detyrim në fe; e vërteta u nda qartë nga gabimi: ai që mohon të keqen dhe beson në Allahun ka kapur dorën më të sigurt që nuk do të thyhet kurrë. Allahu dëgjon dhe di çdo gjë.]” (El-Bekare 2:256)
Me të vërtetë, profetët e Allahut ishin njerëz të besueshëm dhe Allahu vërtetoi besueshmërinë e atyre që dyshoheshin nga komunitetet e tyre. Profeti Hud, duke iu drejtuar komunitetit të tij, iu deklaroi:
“[Unë përmbush vetëm detyrën e misionit të Zotit tim ndaj jush: unë jam këshilltari juaj i sinqertë dhe i besueshëm.]” (El-A’raf 7:68)
Përpiqu çdo ditë të zhvillosh zakonin e të qenit besueshëm. Prano përgjegjësinë dhe plotëso atë. Kur të tjerët të besojnë, mos e tradhto besimin e tyre.
Në biografinë e bukur të Profetit tonë Muhamed (paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të) mund të lexosh se si njerëzit i besonin atij me pasuritë e tyre, duke ditur që kur të ktheheshin do t’i gjenin të sigurta dhe të paprekura. Praktikat e tij personale dhe ato tregtare ishin kaq të çmuara saqë ishte i njohur në komunitetin e tij, madje edhe para se të merrte vesh që ishte Profet i Allahut, domethënë njeriu më i sinqertë dhe më i besueshëm.
Mbaje Vetëkontrollin dhe ki droje Zotin
Ndoshta sfida më e vështirë gjatë adoleshencës është të mbash vetëkontrollin dhe të mos biesh viktimë e dëshirave të tua, veçanërisht atyre të ulëta.
Suksesi ynë në jetë varet shumë nga sa mirë mundemi të mbajmë vetëkontroll dhe të jemi të moderuar në atë që është e lejuar, si dhe nga sa larg mundemi të mbajmë nga ajo që është e ndaluar.
Pse është kaq e rëndësishme vetëkontrolli? Qëllimi i Satanit është të të bëjë skllav të dëshirave të tua deri në atë shkallë sa të hash deri në shqetësim; të konsumosh pa vetëkontroll pije që përmbajnë kafeinë, sheqer dhe aroma artificiale; të kesh dëshirë për gjumë më shumë se për namaz; dhe të kesh dëshirë të kënaqësh dëshirat seksuale. Zhvillimi i vetëkontrollit si zakon do të thotë ta bësh atë natyrën tënde të dytë — diçka që bëhet pothuajse pa menduar, pa shumë përpjekje.
Na kujton Allahu më i Larti:
“[Dhe askujt nuk do t’i jepet një e mirë e tillë, përveç atyre që janë të durueshëm dhe të vetëkontrolluar — askush përveç njerëzve me fat të madh.]” (Fussilat 41:5)
Duke synuar të jesh një i ri mysliman shumë i suksesshëm, domethënë një i ri që meriton fatin më të madh, është thelbësore që të zhvillosh vetëkontroll.
Një paralelizëm interesant është se, në gjithë përkthimin e tij të Kur’anit, i ndjeri Abdullah Jusuf Ali përkthen taqwa-n si vetëkontroll. Ndërsa taqwa zakonisht përkthehet si “frikëzimi i Zotit” ose “vetëdijësimi për Allahun,” pa shumë përpjekje kupton që kulmi i vetëkontrollit është kuptimi i plotë dhe i përmbajtur që je me të vërtetë i vetëdijshëm për detyrën tënde ndaj Zotit tënd. Sa bukur do të jetë nëse mund të shikosh prapa jetës tënde dhe të thuash vetes: “Falënderimi i takon vetëm Allahut që nuk iu dorëzova dëshirave të mia të ulëta dhe ushtrova vetëkontroll në mënyrë të qëndrueshme!”
Ji Përpiktë
Shiko rreth dhomës tënde. Sa projekte të papërfunduara ke? Kur punon detyrat, a ke tendencë t’i bësh shpejt vetëm që të përfundojë, apo ke tendencë të marrësh kohë, të kontrollosh punën dhe më e rëndësishmja, të jesh përpikëmendësh?
Shpesh mësuesit vlerësojnë një raport në bazë të asaj se sa mirë dhe sa thellë nxënësi ka trajtuar temën. Të qenit përpikëmendësh nuk është zakon që zhvillohet natën e parë. E kundërta është të jesh i papërfunduar, i nxituar, dhe të punosh në mënyrë të ngutshme pa u kujdesur për saktësinë apo cilësinë. Më i përkryer është Allahu më i Larti, që ka përkryer krijimin, ka përkryer fenë tonë, dhe ka udhëzuar Profetin e Tij Muhamed (paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të) që të jetë më i përkryeri ndër njerëz në sjellje dhe karakter.
Lexojmë në Muvattahun e Imam Malik që “Jahja më tregoi nga Maliku se kishte dëgjuar se i Dërguari i Allahut, paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të, kishte thënë: ‘Unë jam dërguar për të përkryer karakterin e mirë.’” (Libri #47, Hadithi #47.1.8).
Të jesh përpikëmendësh rrjedh nga dëshira për të qenë i përkryer në masën më të madhe që është e mundur për njeriun. Kërkimi i përsosmërisë në veprimet dhe fjalët tona që në moshë të hershme na ndihmon të zhvillojmë një sy të mprehtë, jo vetëm për përpikmërinë në jetën tonë, por edhe në jetën e atyre që na rrethojnë. Të jesh përpikëmendësh në namaz, për shembull, na mëson të jemi të durueshëm dhe të përqendrohemi në fjalët që recitojmë dhe pozicionet e ndryshme të namazit.
Ji I Përqendruar
Një mijë ide kalojnë në kokën tënde në momentin që ngrihesh për namaz. A ndodh kjo te ti? Me të vërtetë? Çfarë bën me ato ide? I përpunon? Po kur je në klasë? A ndodh që mendja të shpërqëndrohet, të ëndërrojë dhe të mos mund të përqendrohet në ligjëratën përpara? A përdor ndonjë justifikim për të lënë atë që po bën?
Zhvillimi i zakoni të përqendrimit garanton që të jesh zgjuar, i vëmendshëm dhe plot motivim për të punuar dhe përfunduar detyrën që ke, cilado qoftë ajo. Të jesh shpërqendruar që në fëmijëri nga lojërat me video, imazhet e shpejta dhe skenat që ndryshojnë gjithnjë në televizion, ndihmon në paaftësinë për t’u përqendruar.
Një nga mënyrat më të mira për të zhvilluar përqendrim është të praktikosh namazin me koncentrim të thellë deri në atë shkallë sa pothuajse të mos jesh i vetëdijshëm për mjedisin rrethues. Allahu më i Larti na thotë në Kur’an se besimtarët janë
“[Ata që janë të përulur në namazet e tyre.]” (El-Mu’minun 23:2)
Përulësia këtu vjen nga përqendrimi total dhe përqendrimi në faktin që je në praninë e Allahut, duke qëndruar para Tij, më të Lartit. Bëj përpjekjen tënde të zhvillosh përqendrim, pavarësisht aktivitetit ku je — qofshin lutje, akademi, sport apo ndonjë argëtim tjetër.
Ji Në Kohë
Mjaft thuaj vazhdimisht se je vonë për shkak të “orës standarde myslimane” ose “orës standarde” të etnisë tënde. Gjëja e fundit që duhet t’i atribuohet Islamit është ideja që mësimet e tij na bëjnë vonë, të ngadaltë, të paorganizuar dhe jo të saktë në kohë. Sa gjendje e trishtë është kjo, që t’i atribuosh dobësitë e tua fesë apo etnisë!
Individët shumë të suksesshëm, qofshin myslimanë apo jo, e kuptojnë dhe çmojnë vlerën e kohës së tyre dhe kohës së të tjerëve me të cilët bashkëveprojnë. Të mbash njerëzit duke pritur për orë të tëra nuk është asgjë për t’u krenuar dhe as zakon që ka vend në mendësinë e dikujt që kërkon të jetë i suksesshëm.
Një nga shtyllat qendrore të Islamit është namazi, dhe Allahu dhe Profeti Muhamed (paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të) na kanë dhënë kujtime të qarta që duhet të kryejmë namazet në kohën e duhur.
Kur Abdullah (qoftë Allahu i kënaqur me të) pyeti “cilat janë veprat më të dashura për Allahun?” Profeti (paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të) u përgjigj:
“[Të kryesh namazin në kohën e tij.]” (Sahih Bukhari, Libri #10, Hadithi #506)
Kjo na tregon rëndësinë e madhe që ka për të qenë në kohë, jo vetëm në namaz, por në çdo aspekt të jetës. Përpiqu që ta bësh zakon ardhjen në kohë në çdo detyrë dhe përgjegjësi që ke, sepse kjo të ndihmon të fitosh respektin dhe besimin e të tjerëve.
