Nga Vëllai Isa Al-Bosnee
Njeriu ka qenë gjithmonë një krijesë shoqërore dhe në nevojë për miq dhe shokë. Pjesa më e madhe e jetës sonë kalon në ndërveprim me të tjerët. Për ne myslimanët që jetojmë në një shoqëri ku jemi pakicë e qartë, çështja e përzgjedhjes së shokëve të duhur është thelbësore për ruajtjen e fesë sonë. Miqësia me myslimanë të drejtë dhe virtytshëm është një mjet thelbësor për të qëndruar në Rrugën e Drejtë. Individët e fortë, nga ana tjetër, janë baza e një komuniteti të fortë, diçka që myslimanët gjithmonë duhet ta synojnë.
Të gjithë e dimë se jemi krijuar për një qëllim të caktuar dhe se Allahu i Lartësuar na ka dhënë jetë për të na vënë në sprovë. Askush nga ne nuk e mohon që jemi këtu për një periudhë relativisht të shkurtër kohe dhe se do ta takojmë Allahun (xh.sh) Një Ditë. Pasi ta kemi kuptuar qëllimin dhe synimin tonë, duhet të kërkojmë mënyra për t’i arritur ato në mënyrë që të përfitojmë vetë. Të gjithë besojmë se Allahu na ka dërguar një të Dërguar (paqja qoftë mbi të) dhe na ka zbritur Kuranin, Fjalën më të Mirë.
Në një hadith autentik, Profeti Muhamed (paqja qoftë mbi të) ka thënë:
“Njeriu ndjek fenë e mikut të tij, prandaj secili nga ju le të shikojë me kë shoqërohet.” (1)
Njeriu më fisnik në karakter dhe në marrëdhënie me të tjerët na ka dhënë një mesazh shumë të qartë dhe këshillë në lidhje me miqësinë. Duhet të zgjedhim mikun që është i kënaqur me fenë tonë dhe të largohemi nga ai që është i pakënaqur me të. Këdo që shohim dhe na pëlqen feja e tij, duhet ta marrim për mik, ndërsa nga ai që nuk na pëlqen feja dhe sjelljet e tij, duhet të qëndrojmë larg. Nuk ka të mirë në një mik që nuk na dëshiron të mirën sikurse për veten e tij. Po ashtu, nuk ka të mirë në një mik që na dëshiron të mirën, nëse ajo që dëshiron për veten e tij e çon drejt shkatërrimit dhe Zjarrit të Xhehenemit.
Veprat e atyre që ndjekin rrugën e së keqes janë të ndërtuara mbi devijim dhe humbje. Allahu (xh.sh) ka thënë:
“Dhe Ne do t’i qasemi veprave të tyre që i kanë bërë dhe do t’i kthejmë ato në pluhur të shpërndarë.”
(Kur’an 25:23)
Veprat e tyre, edhe nëse ne i shohim si të mira dhe fisnike, nuk kanë vlerë për ta – si mund të jenë atëherë të dobishme për ne? Miqtë janë ata që ndiejnë për shokët e tyre, si në gëzim ashtu edhe në pikëllim. Nëse ndajmë ndjenjat tona me njerëz që veprojnë gabim, veprat e të cilëve janë të pavlera dhe të korruptuara, atëherë ne ndjekim të njëjtën rrugë si ata. Dashuria që lind nga kjo lloj miqësie sjell afërsi me njerëz që nuk janë në rrugën e të drejtëve dhe mund të na largojë nga ata që janë në Rrugën e Drejtë. Përzierja me ndjekësit e një rruge tjetër përveç Udhëzimit, çon në ndryshim të sjelljes, moralit dhe karakterit të njeriut.
Nëse pajtohemi me ta, i ndjekim dhe na pëlqejnë, atëherë trashëgojmë zakonet, sjelljet dhe madje edhe fenë e tyre. Një mysliman në këtë gjendje arrin në pikën ku është i gatshëm të fshehë fenë e tij përpara atyre që e urrejnë atë (të cilët i konsideron si miq), dhe të largohet nga besimtarët. Kjo lloj shoqërie është rrënja e sëmundjes së zemrës dhe humbjes së fesë.
Në vend që të shoqërohemi me të devijuarit, duhet të lidhemi me të drejtët dhe të tjerët t’i trajtojmë në mënyrë të drejtë dhe fisnike. Ruajtja e një distance të shëndetshme është e nevojshme, por trajtimi me mirësi dhe fisnikëri është i domosdoshëm.
Në një hadith tjetër, Profeti (paqja qoftë mbi të) ka thënë:
“Shembulli i një shoku të mirë dhe i një shoku të keq është si shembulli i atij që shet misk (erë të mirë) dhe ai që punon me farkëtarin. Shitësi i miskut ose do të të dhurojë diçka, ose do të blesh prej tij, ose të paktën do të ndjesh një aromë të mirë. Ndërsa farkëtari ose do të djegë rrobat e tua, ose do të marrësh prej tij një erë të keqe.”
(2)
Në komentimin e këtij hadithi, Imami Nevevi ka thënë se Profeti (paqja qoftë mbi të) e ka krahasuar shokun e mirë me shitësin e miskut dhe ka treguar vlerën e shoqërisë së mirë, të atyre që kanë moral të lartë, devotshmëri, dije dhe kulturë të mirë. Të tillët na japin nga virtytet e tyre. Ai gjithashtu na ka ndaluar të shoqërohemi me mëkatarë, njerëz që bëjnë gjynahe, risimtarë, përgojues, etj. Një dijetar ka thënë: “Shoqëria me të drejtët sjell dije të dobishme, moral të lartë dhe vepra të mira, ndërsa shoqëria me të këqijtë i pengon të gjitha këto.”
Allahu i Lartësuar thotë në Kuran:
“(Kujto) Ditën kur zullumqari do të kafshojë duart e tij dhe do të thotë: ‘Ah, sikur të kisha marrë rrugë me të Dërguarin! Mjerë unë! Sikur të mos e kisha marrë filanin për mik! Ai më largoi nga Këshilla (Kurani), pasi ajo më kishte ardhur. Dhe djalli është gjithnjë braktisës i njeriut kur ai ka nevojë.”
(Kur’an 25:27–29)
Allahu gjithashtu thotë:
“Atë Ditë, shokët do të jenë armiq me njëri-tjetrin, përveç atyre që kanë pasur Taqwa.”
(Kur’an 43:67)
Hafidh Ibn Kethiri, duke komentuar këtë ajet, përmend një rrëfim nga Ali ibn Ebi Talibi (r.a.), ku tregohet se çdo miqësi që nuk është për hir të Allahut do të kthehet në armiqësi, përveç asaj që ishte për Allahun.
Miqësia për hir të Allahut
Një dijetar ka thënë: “Miqësia për hir të Allahut nënkupton ndihmë, nder dhe respekt. Do të thotë të jesh me ata që i do, me fjalë dhe me vepra.” Lojaliteti për Allahun do të thotë ta duash Allahun dhe të ndihmosh fenë e Tij, të duash ata që janë të bindur ndaj Tij dhe t’u ndihmosh atyre. Shahadeti “La ilahe il-lAllah” kërkon prej nesh të lidhemi për hir të Allahut me myslimanët kudo që ndodhen.
Në dy hadithe autentike të tjera, Profeti (paqja qoftë mbi të) na ka urdhëruar të shoqërohemi vetëm me besimtarë (3) dhe na ka thënë se “njeriu do të jetë me ata që i do” (4). Pra, nëse i duam dhe lidhemi me të devijuarit, duhet të kemi frikë për fundin tonë.
Aliu (r.a.) ka thënë:
“Shoqërohu me njerëz fisnikë dhe do të bëhesh njëri prej tyre; dhe qëndro larg të këqijve për të mbrojtur veten nga të këqijat e tyre.” (4)
Një hadith tjetër thotë: “Besimtari është pasqyra e vëllait të tij.” (5)
Nëse ai sheh ndonjë të metë te tjetri, e këshillon, e ndihmon ta lërë dhe e pastron nga e keqja.
Ibn Hazm ka thënë:
“Ai që të kritikon, kujdeset për miqësinë me ty. Ai që i injoron të metat e tua, nuk i intereson aspak për ty.” (5)
Përfundim
Si mund të presim këshilla të sinqerta për fenë tonë nga ata që janë të pakënaqur me të ose nuk kanë asnjë interes për të? A do të na ndihmojnë ata të arrijmë qëllimin tonë në jetë, apo do të na largojnë prej tij? A dëshirojnë ata kënaqësinë e Allahut për ne, apo kjo është krejtësisht e parëndësishme për ta? A po na udhëheqin drejt Xhenetit, apo drejt Zjarrit të Xhehenemit?
Allahu thotë:
“O ju që besuat! Kujdesuni për vetveten! Nëse jeni në udhëzim të drejtë, nuk do t’ju dëmtojnë ata që janë në humbje. Të gjithë do të ktheheni tek Allahu, dhe Ai do t’ju njoftojë për atë që keni bërë.”
(Kur’an 5:105)
Lusim Allahun të na bëjë prej të drejtëve dhe të na dhurojë miq që na largojnë nga zemërimi i Tij dhe na udhëheqin drejt kënaqësisë dhe Xhenetit të Tij. Amin.
eferencat e Haditheve
1. “Njeriu ndjek fenë e mikut të tij, prandaj secili nga ju le të shikojë me kë shoqërohet.”
📚 Abu Dawud dhe Tirmidhi
2. “Shembulli i një shoku të mirë dhe i një shoku të keq është si shembulli i atij që shet misk dhe ai që punon me farkëtarin…”
📚 Bukhari dhe Muslim
3. “Mos shoqëro askënd përveç besimtarit…”
📚 Abu Dawud dhe Tirmidhi
4. “Njeriu do të jetë me ata që i do.”
📚 Bukhari dhe Muslim
5. “Ai që të kritikon kujdeset për miqësinë me ty…”
📚 Abu Dawud, Hadith Hasan
