Falënderimi i qoftë Allahut.
Ebu Daudi (459) dhe Ahmedi (6650) transmetuan nga Amr ibn Shuajb, nga babai i tij, nga gjyshi i tij se i Dërguari i Allahut (paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi të) ka thënë:
“Mësojini fëmijët tuaj të falen kur të jenë shtatë vjeç, dhe rrihni (lehtë) nëse nuk e bëjnë kur të jenë dhjetë vjeç, dhe ndajini në shtrat.”
(Shpallur sahih nga shejh Albani në El-Irva’, 247)
Ibn Kudame (Allahu e mëshiroftë) ka thënë në El-Mugni (1/357):
Këshillimi dhe disiplinimi janë të ligjësuara për fëmijët me qëllim që t’i mësojnë të falen, në mënyrë që të mësohen me namazin dhe të bëhet zakon për ta, e të mos e braktisin kur të arrijnë pubertetin. — Fundi i citatit.
Es-Subkij ka thënë:
Kujdestari (prindi) është i detyruar t’i thotë fëmijës që të falet kur ai mbush shtatë vjeç dhe ta rrahë (lehtë) nëse nuk falet kur të mbushë dhjetë.
Ne besojmë se duhet të urdhërojmë edhe për gjëra që nuk janë detyrim (farz), dhe të rrahim (lehtë) për moszbatim të tyre. Ne i rrahim kafshët për qëllime disiplinimi, e çfarë pastaj për fëmijët? Kjo është për të mirën e fëmijës dhe për ta mësuar me namazin para se të arrijë pubertetin. —
Fetavat e Subkiut, 1/379
Pra, djemtë dhe vajzat duhen urdhëruar për të falur namazin kur mbushin shtatë vjeç dhe duhen rrahur (lehtë) nëse nuk falen kur mbushin dhjetë. Po ashtu, duhet të urdhërohen për të agjëruar Ramazanin dhe të nxiten për të bërë vepra të mira, si lexim i Kuranit, falje e namazeve vullnetare, Haxhxh, Umre, dhe të bëjnë sa më shumë tesbih, tehlil, tekbir dhe tahmid, dhe duhet t’i ndalojmë nga çdo mëkat.
Rrahja (e lehtë) në rast të mosfaljes
Rrahja e fëmijës për mosfalje duhet të jetë e lehtë, jo e dhimbshme, dhe nuk duhet të shkaktojë plagë, thyerje dhëmbësh apo eshtrash. Duhet të jetë në shpinë ose në dorë, dhe duhet të shmanget fytyra, sepse është e ndaluar ta godasësh atë. I Dërguari (paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi të) e ndaloi këtë.
Nuk lejohet të jenë më shumë se dhjetë goditje, dhe ajo duhet të bëhet vetëm për disiplinim dhe edukim, jo për hakmarrje. Prindi nuk duhet të shfaqë mllef apo dëshirë për të ndëshkuar, përveç në rastin kur është e nevojshme për të treguar seriozitet, si kur fëmija e braktis namazin apo e përbuz atë.
Është transmetuar nga Ebu Bërda el-Ensari se ai e ka dëgjuar të Dërguarin e Allahut (paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi të) duke thënë:
“Askush të mos i jepet më shumë se dhjetë goditje, përveçse për një prej ndëshkimeve të përcaktuara nga Allahu (hudud).”
(Transmetuar nga Buhariu, 6456 dhe Muslimi, 3222)
Ibn Kajimi (Allahu e mëshiroftë) ka thënë:
Fjalët e Profetit “Askush të mos i jepet më shumë se dhjetë goditje…” i referohen një vepre të ndaluar apo një shkeljeje për të cilën Allahu ka parashikuar ndëshkim.
Nëse dikush pyet: “Çfarë nënkuptojmë me dhjetë ose më pak?”
Përgjigja është: Kjo vlen për rastet kur burri godet gruan, shërbëtorin, fëmijën apo punëtorin për qëllime edukimi: nuk është e lejuar më shumë se dhjetë goditje. Kjo është mënyra më e mirë për të kuptuar hadithin. —
(I’laam el-Muvekki’in, 2/23)
Gjithashtu, nuk duhet të bëhet para njerëzve të tjerë, për të ruajtur dinjitetin dhe vetërespektin e fëmijës para miqve apo të tjerëve.
Nga sjellja e babait me fëmijët e tij dhe mënyra e edukimit të tyre duhet të kuptohet se ai nuk rreh askënd përveçse në bindje ndaj Allahut dhe të Dërguarit të Tij, dhe se ai e bën këtë vetëm për të mirën e fëmijës, për ta edukuar në mënyrën e duhur, në mënyrë që fëmija të mos urrejë mësimet islame për shkak se janë të vështira apo se është ndëshkuar për to.
Fjalët e dijetarëve
Shejh Ibn Bazi (Allahu e mëshiroftë) ka thënë:
Kujdesu për familjen tënde dhe mos i neglizho ata, o rob i Allahut. Duhet të përpiqesh për të mirën e tyre, dhe urdhëroji djemtë e vajzat të falin namazin që në moshën shtatëvjeçare, dhe rrihi (lehtë) nëse nuk e bëjnë kur të jenë dhjetë vjeç, me një goditje të lehtë që i ndihmon ata t’i binden Allahut dhe të mësohen të falin namazin me kohë, në mënyrë që të përmbahen me fenë e Allahut dhe ta njohin të vërtetën, siç transmetohet në hadithet autentike nga i Dërguari i Allahut (paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi të).
(Mexhmu’u Fetava Ibn Baz, 6/46)
Shejh Ibn Uthejmini (Allahu e mëshiroftë) ka thënë:
Profeti (paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi të) na urdhëroi që t’u themi fëmijëve të falen që në moshën shtatëvjeçare dhe t’i rrahim (lehtë) nëse nuk falen kur janë dhjetë vjeç, edhe pse në atë moshë nuk janë ende të obliguar. Qëllimi është që të mësohen me adhurimin dhe bindjen ndaj Allahut, që më pas, kur të rriten, t’u bëhet më e lehtë dhe më e dashur për ta. E njëjta gjë vlen edhe për veprat e qortueshme: fëmijët nuk duhet të mësohen me to, edhe pse nuk janë ende të ngarkuar me përgjegjësi fetare, sepse ndryshe do të mësohen dhe do të kënaqen me to kur të rriten.
(Fetava Nur ‘ala el-Darb, 11/386)
Ky urdhër nënkupton detyrim, por vetëm në ato raste kur rrahja sjell dobi, sepse ndonjëherë rrih një fëmijë dhe ai nuk përfiton nga ajo – vetëm bërtet dhe qan më shumë dhe nuk ka ndonjë përfitim. Për më tepër, qëllimi i goditjes këtu është që të jetë e lehtë, që të shërbejë për edukim dhe të mos shkaktojë dëm.
(Lika’ el-Bab el-Meftuh, 95/18)
Ai gjithashtu ka thënë:
Rrahja nuk duhet të shkaktojë lëndim. Nuk duhet të jetë në fytyrë apo në ndonjë vend të rrezikshëm; përkundrazi, duhet të jetë në sup, dorë apo vende të ngjashme, që nuk shkaktojnë rrezik për jetën. Goditja në fytyrë është veçanërisht e ndaluar, sepse ajo është pjesa më fisnike dhe e ndjeshme e njeriut.
(Fetava Nur ‘ala el-Darb, 13/2)
Shejh el-Feuzan ka thënë:
Goditja (e lehtë) është një nga metodat e edukimit të fëmijëve. Mësuesi mund të rrahë, edukatori mund të rrahë, kujdestari mund të rrahë për qëllime edukative; dhe burri mund ta rrahë (lehtë) gruan e tij në raste të mosbindjes. Por kjo duhet të jetë brenda kufijve të caktuar, dhe nuk duhet të jetë goditje që shkakton dhimbje, plagë apo thyerje të eshtrave; por vetëm aq sa është e nevojshme.
(Ighathet el-Mustefid bi Sherh Kitab et-Teuhid, fq. 282–284)
Gjithashtu duhet theksuar se disiplina e fëmijës nuk duhet të kufizohet vetëm në braktisjen e namazit, por edhe kur është i pakujdesshëm ndaj kushteve, shtyllave dhe detyrimeve të tij. Një fëmijë mund të falet, por t’i bashkojë namazet pa arsye, ose të falet pa abdes, ose të mos e falë si duhet. Prandaj ai duhet të mësohet mirë, dhe të sigurohemi se i kupton rregullat, pastaj nëse neglizhon pas shumë këshillash, mund të disiplinohet me goditje (të lehta) derisa ta falë siç duhet.
Allahu e di më së miri.
